Het is najaar en dat betekent de tuin klaarmaken voor de winter. Buiten is het lekker fris en soms onstuimig, bovendien ruikt het heerlijk. De licht verterende bosgeur in combinatie met een vuurtje op de moestuin is betoverend. Bij voorspeld zonnig weer geef ik nu prioriteit aan de tuin. Het kantoorwerk kan in de middag of in de avond als het regent. Elke zonnestraal die op de huid schijnt is meegenomen, zeker nu we veel binnen zitten en we een lange winter tegemoet zien. Tuinieren in het najaar is heel dankbaar. Alles wat we doen is voor de laatste keer dit jaar. Het onkruid zal niet meer terugkomen en ook de hagen en struiken houden hun vorm nu heel lang vast. Er is veel te doen in de tuin op dit moment en de herfstvakantie heb ik gebruikt om eens goed orde op zaken te stellen. Het is overigens erg druk op de moestuin. Ook andere tuinders maken de tuin winterklaar, dit jaar enthousiaster dan anders. Ik vermoed dat menig tuinier verwacht deze winter meer uren op de tuin door te brengen.
In de moestuin heb ik alle zomergroenten verwijderd. De courgette, paprika en aubergineplanten liggen op de composthoop. Uit angst voor de opbouw van verkeerde schimmels in de composthoop voer ik de tomatenplanten af. Ik vind dat een mooi beeld op de tuin, de tuinder die denkend aan zijn of haar composthoop, met een zak oude tomatenplanten richting zijn of haar auto loopt. Na het verwijderen van de planten, wat in het geval van de lange pompoenranken best een worsteling is, ga ik op de knieën het onkruid te lijf. Ik vind het fijn om langzaam wiedend door de tuin te schuiven en te bedenken wat we volgend jaar gaan telen. Na het wieden met een drietand de grond losmaken en klaar is Kees. Spitten doe ik niet meer. In het voorjaar mulchen we de groentebedden met onze eigen compost en de wormen doen de rest.
De kassen worden ook voorbereid op een lange periode van rust. Eerst de eenjarige planten eruit en voordat de overwinteraars en de stekken een plekje onder glas krijgen, gaan we eerst met emmer en spons de ruiten te lijf. Deze winter krijgt de kas een belangrijke rol, want ik vermoed dat ook ik meer uren tussen de planten ga vertoeven. De huidige pandemie heeft ervoor gezorgd dat ik niet op beurzen kan struinen naar nieuwe planten. In plaats daarvan ben ik op de moestuin gaan winkelen bij collega tuinders. Waar ik interessante planten zag heb ik gevraagd of ik stekken mocht nemen. Met een scherpe snoeischaar en een flinke stapel potten en labels heb ik de kas nu gezellig vol gezet met nieuwe planten. Dat geeft ook iets te doen in de wintermaanden, want de stekken mogen niet uitdrogen. In de kas komt ook een stoel te staan, want op een heldere winterdag kan het daar heerlijk toeven zijn. Ook de kweekhoek is helemaal op orde. Normaal lagen daar altijd wel potten en bakjes te slingeren en tierde het onkruid welig tussen de tegels. Nu niet meer, zodat ook deze plek in de winter uitnodigt om te verblijven.
De vasteplanten border laat ik onaangeraakt in de winter. Vogels zijn dol op de zaadhoofden en op de bodem slapen egels onder de bladeren en takjes. Alleen de haag knip ik een laatste keer, zodat het geheel wel een onderhouden aanblik heeft. Het strijklicht achter de pluimen van het Chinees prachtriet is adembenemend mooi. Wat me dit jaar opviel was dat ik minder last had van de akkerwinde, soms zitten de witte kelkjes tot bovenin het Koninginnekruid, maar dit jaar heb ik er geen waargenomen.
Klussen van de maand:
Siertuin
Met het vallen van de bladeren is het raadzaam om de vijver in de gaten te houden. Een net spannen vind ik niet mooi, maar als u niet in de gelegenheid bent om dagelijks met een schepnetje over het wateroppervlak te gaan is een net het overwegen waard. Ook waterplanten kunnen worden opgeschoond. Waterleliebladeren die verkleuren konden worden weggenomen voor ze naar de bodem zakken en verteren. Het gras zal misschien nog twee of drie maaibeurten nodig hebben, afhankelijk van de temperatuur de komende weken. Maai het gras bij de laatste maaibeurt minder kort dan normaal, dan is het in de winter minder kwetsbaar. Zin in nieuwe planten? Het najaar is een geweldig moment om nieuwe heesters en bomen uit te zoeken en te planten. Een boom of struik geplant in het najaar heeft de eerstvolgende zomer minder kans op uitval door uitdroging. Maak de siertuin niet te netjes, een laag blad of een hoek met takjes biedt een schuilplaats aan veel dieren.
In de moestuin is het tijd om de zomergewassen op te ruimen en de composthoop aan te vullen met hetgeen uit de tuin komt. Voor wie in de zomer nagedacht heeft over kolen en knolgroente kan nu onder andere pastinaak, venkel, knolselderij en kolen oogsten. De netten van de kolen mogen weg, het gevaar voor rupsen is geweken. De bramen hebben een snoeibeurt nodig. Een braam vrucht op hout van het voorgaande jaar. De nieuw gevormde takken van dit jaar moeten dus geleid worden en de zijscheuten verwijderd. Volgend jaar zal de braam uitlopen op deze takken en veel vruchten geven. Zoals gezegd, november is een mooi moment om winterstekken te nemen van onder andere druiven, vijgen, hortensia’s en andere houtige gewassen. Het geeft niet als ze niet allemaal aanslaan, maar het is juist spannend om te zien welke nieuwe planten je volgend voorjaar uit kunt planten. Ook belangrijk, maak een gezellig beschut hoekje voor jezelf in de tuin. Misschien zelfs in de kas, zo heb je ook in de winter een fijne plek buiten. Ik denk dat we dat allemaal nodig hebben.
robbertlauret.wordpress.com 