Heerlijk, de feestdagen liggen net achter ons. Ik zit nog enigszins vol van het diner en het kerstbrood. Vroeger vond ik kerst een aaneenschakeling van zondagen waarop weinig te beleven viel. Tegenwoordig geniet ik ervan, de rust, niks moeten, lekker eten en als het weer het toelaat: naar de tuin. Dit jaar is de kerst voor veel mensen anders dan normaal. Voor mij niet, we hebben een kleine familie en die past binnen de gestelde kaders aan een kersttafel.
Vorige maand hebben we de tuin al grotendeels klaargemaakt voor de winter. De laatste gewassen zijn geoogst en de courgetteplanten hadden eigenlijk al veel eerder op de composthoop gemogen. Wat overbleef was een tamelijk kale moestuin. Ik had mezelf voorgenomen om het in de kas gezellig te maken, voor het geval ik in de kerstvakantie eens op de tuin zou komen. En knus is het geworden.
In het Sinterklaasweekend is op de moestuin een container champignonmest gestort. Voor onze tuin had ik twee kubieke meter gekocht, dat zijn 25 kruiwagens. Het was ons opgevallen dat de oogst dit jaar op sommige gewassen wat achterbleef. Tevens was de bodem deze zomer op een aantal plaatsen veranderd in een soort fijn stof. Een mooie aanleiding om in de winter eens aan bodemverbetering te doen. De champignonmest, ook wel champost genoemd, vormde het vertrekpunt. Champost is de aarde waarop champignons geteeld worden. Het bestaat uit kippen en paardenmest, kalk en turf. Na 6 tot 8 weken worden de champignons door de kweker geoogst. De bodem waarop ze gegroeid hebben is voor de kweker niet meer interessant, maar wel voor hoveniers en tuinders. De grond wordt gestoomd en vaak zelf door de champignonteler te koop aangeboden. Nog lang niet alle meststoffen zijn opgebruikt, maar belangrijker nog, het mengsel is rijk aan organische stof. Organische stof is precies wat we nodig hebben op onze Bossche moestuin, waar de bodem van zichzelf best zanderig kan zijn.
Ook op zware grond kan het de moeite lonen om met champost te werken. Waar wij de champost gebruiken om de grond meer water en voedingsstoffen vast te laten houden, kan champost op zwaarde bodems juist zorgen voor een betere waterdoorlaatbaarheid en een lichtere structuur zodat planten makkelijker wortelen.
Het slepen met kruiwagens heb ik altijd al ontspannen gevonden. Het is een training voor de benen, de rug en de armen. Het maakt niet uit wat er in de kruiwagen zit, zand, grond, compost, of stalmest, alhoewel… Twee weken nadat de champost geleverd was had ik mijn deel op de bedden in de moestuin verspreid. Dat weekend kwam er ook een vrachtwagen met stalmest. Dat leek me ook wel wat om te proberen. Vol goede moed liep ik met mijn kruiwagen naar de mesthoop en begon ik te scheppen. De damp steeg op van de hoop zodra ik er een riek in zette. Met de damp walmde ook de geur mijn kant op. Wat kan dat ongelooflijk stinken. Na 25 kruiwagens champost heb ik nog 15 kruiwagens stalmest op de moestuin verwerkt. Een deel heb ik al onder gespit. Het andere deel bewaar ik voor een paar mooie dagen in het nieuwe jaar. Op de tuin gebruik ik sinds dit jaar voor het eerst een woord dat ik normaliter alleen in een kantooromgeving hoorde: werkvoorraad. Om te voorkomen dat ik met mooi weer niks te doen heb, houd ik in de moestuin een werkvoorraad aan.
In de winter staan nog een aantal plannen op de rol. Zo wil ik meer verticale ruimte benutten in de tuin. In het najaar heb ik stekken genomen van druiven, bramen, frambozen en vijgen. Deze hebben natuurlijk wel enige ondersteuning nodig. Daarom ga ik, zodra de bouwmarkten weer open zijn, tuinhout kopen voor het maken van mooie steunstructuren op de perceelgrenzen van de tuin. Zo nemen de fruitstruiken geen teeltruimte weg van de groenten en hebben we gelijk ook een eetbare schutting.
Alle dahlia’s en canna’s zijn nu uit de grond. De laatste vorstgevoelige planten zijn naar de kas verplaatst, ook de banaan staat nu binnen. Ook de planten van het balkon zijn naar de kas op de tuin verplaatst. Zo kunnen ze in de winter bijkomen in de kas en staan ze niet bloot aan het gure winterweer. Van collega-tuiniers mag ik een mooie pruimenboom komen uitgraven. Deze is door hen jarenlang in een leivorm gesnoeid, ideaal voor het wegwerken van een rommelige hoek in de tuin. Zodra het mooi weer is ga ik deze jongen op mijn gemak uitgraven en verplaatsen.
Voor december en januari is het moeilijk om klussen op te sommen, het winterwerk is erg afhankelijk van je tuin en of je in de winter graag buiten bent. Wel kan ik hier een lijstje geven van de taken die ik voor januari in mijn tuinagenda geschreven heb:
– Snoeischaren smeren en slijpen – Gereedschapsstelen met gekookte lijnolie insmeren – Plastic kweekpotjes uitwassen – Kassen zemen – Pruim verplanten
Mijn grascolumn in het tijdsschrift Groei&Bloei is deze maand voor het laatst verschenen. In het nieuwe jaar zal ik drie grotere artikelen schrijven voor het tijdschrift. De onderwerpen zijn nog een verrassing, maar ik hou jullie via deze weg op de hoogte. Het afgelopen jaar was lang niet altijd een pretje, maar gelukkig kunnen we vertrouwen op onze tuin. Wat er ook gebeurt, in maart kunnen we weer zaaien en in augustus zijn er vast weer heerlijke tomaten. Blijf gezond en Martha en ik wensen jou en je dierbaren een groen, vruchtbaar en smakelijk 2021.
robbertlauret.wordpress.com 