Mijn vriendin vatte het voorjaar treffend samen: “Het is een ouderwets voorjaar.” Het is wisselvallig, tamelijk fris en soms ronduit guur in de tuin. April was koud en dat resulteert bij mij in kleine tomatenplanten in de kas. Vorig jaar had ik ze met Bevrijdingsdag al uitgeplant, daar wacht ik nu nog even mee. Het is ook even wennen om weer flink wat neerslag in mei te hebben. Voorgaande jaren waren we als tuiniers reeds veranderd in waterdragers om onze jonge zaailingen voor droogteschade te beschermen. Ik realiseer me weer eens te meer dat tuinieren draait om het inspelen op de omstandigheden, een rituele dans met de elementen om het meeste uit onze tuin te halen. Zo heb ik gisteren een gazon nog eens lekker bemest en ingezaaid. De regen van de komende dagen doet de rest. Dat is nog eens samenwerken met de natuur.
Voor we in woord en beeld onze ronde door de tuin maken heb ik eerst nog iets aan te kondigen. In het mei-nummer van Groei&Bloei heb ik een artikel geschreven over een gezonde bodem. (Moes)tuiniers kennen als geen ander het belang van een gezonde, humusrijke bodem, maar we kunnen als tuinders nog veel meer doen om ook elders te zorgen voor een gezonde aarde. Nieuwsgierig?, fiets snel naar de boekhandel voor een exemplaar en word ook een bodemvriend.
Ik heb mezelf een weekje meivakantie cadeau gedaan. Enerzijds om even los te komen van het videobellen op de laptop, anderzijds om de tuin eens mooi op orde te brengen. Een goede vriendin had fruitbomen voor me gekocht bij een kweker in Zeist. Ik werd zo enthousiast van de mogelijkheden van fruitbomen dat ik er met een busje nog eens naartoe ben gereden. Ik heb me toen eens goed laten gaan en voordat ik het wist had ik nog 10 bomen gekocht die tezamen een heuse fruitmuur gaan vormen op de tuin. De meeste bomen zal ik als leivorm opkweken. De bomen zie ik als investering, als ik ooit een eigen tuin heb graaf ik ze uit en neem ik ze mee, maar dan heb ik er wel al jaren aan kunnen kweken en vormen.
Eind april en begin mei zijn uitdagende tijden voor de seizoenskok. Uit de tuin is nog weinig te eten. Speciaal voor deze periode zaai ik spinazie onder glas, zodat we zeker drie weken aan tijd winnen. De spinazie staat er prachtig bij en is op dit moment, samen met de rabarber, het enige wat we kunnen eten uit de tuin. De worteltjes buiten komen mooi op, samen met de ramanas. Ook de koolrabi staat inmiddels buiten op de bedden, afgedekt met kippengaas tegen de vogels die dol zijn op het jonge koolblad. De aardbeien van mijn schoonvader uit Zeeland lijken het ook in Den Bosch naar de zin te hebben. Wanneer ik onkruid tussen de aardbeienplanten wied denk ik aan verse wafels met aardbeien en een bol zelfgemaakt vanille-ijs.
In de kas is het nu zoeken naar een plaatsje om mijn voeten neer te zetten. Zowel de kweektafel als de bodem staan vol met planten. Ondanks dat het overdag hier met gemak een graad of 25 wordt loopt de groei wat achter, dat heeft onvermijdelijk te maken met de frisse nachten. In de kratten staan jonge tomaten, paprika’s, aubergines en augurken. Op de grond staat tevens een kist met courgettes en pompoenplanten. Achterin de kas is de Frankenthaler kasdruif weer goed aan het uitlopen. Vorig jaar had de druif last van schimmel, waardoor de vruchten barstten tegen de tijd dat ze rijp waren. Om dat te voorkomen heb ik de plant behandeld met een zwaveloplossing, net nadat de knoppen uitliepen. Een herhaalbehandeling in de zomer kan noodzakelijk zijn, ik hou de plant scherp in de gaten. Druiven onder glas zijn meer gevoelig van schimmel dan buitendruiven, de ventilatie is minder en de temperaturen en luchtvochtigheid zijn aan sterke schommelingen onderhevig. Het enige middel wat toegestaan is in de biologische landbouw is een natuurlijke zwaveloplossing. Vanaf volgende week belooft de temperatuur zowel overdag als ’s nachts te stijgen. Een mooi moment om de gekweekte vruchtgroenten uit te planten.
Naast mijn eigen moestuin heb ik ook tijd vrijgemaakt om bij mijn pas verhuisde schoonouders aan de slag te gaan. De buurman had met een kraan het gazon al uitgegraven. Vanuit de vorige tuin waren kisten met vasteplanten meeverhuisd die allemaal een plekje zouden krijgen in de nieuwe tuin. Ik heb de tuin in drie delen opgesplitst. Aan het terras een diepe vasteplantenborder, aan de achterzijde begrensd met een hergebruikte beukenhaag. Daarachter komt de moestuin, met aan de linkerzijde fruitbomen en nog een strookje gras voor de hond. Het achterste deel van de tuin is een terras met borders en fruitbomen in leivorm. Op termijn wordt in het achterste deel ook nog een vijver voorzien. Rechts achter in de tuin is ook nog een deel voor moestuin bestemd, later komt daar een kasje.
De vasteplantenborder is vanaf het huis bezien opgebouwd van laag naar hoog. Op de voorgrond voornamelijk geraniums, lage grassen en Stachys. In het midden planten als zonnehoeden en Heleniums. Het crescendo van de border ligt achterin met grote pollen Chinees Prachtriet (Miscanthus), Koninginnekruid (Eupatorum), Kogeldistel (Echinops) en Veronicastrum. Om ook in het vroege voorjaar een mooie en interessante border te presenteren hebben we blauwe druiven, narcissen en Helleborussen geplant. Deze planten verdwijnen in de zomer tussen het overige gebladerte naar de achtergrond, waardoor ze ook weinig last zullen hebben van de felle zomerzon.
Klussen van de maand
Moestuin
Blijf zaaien en planten. Het klinkt misschien vroeg, maar dit is toch het moment om na te denken over de najaars en wintergroenten, zoals kolen en knollen. Zaai daarom nu alvast boerenkool, rodekool en bijvoorbeeld knolselder in trays in de kas. Besteed aan deze planten voldoende liefde en aandacht, want ze zorgen tot ver in de winter voor een aanvoer van vitaminen. Wanneer het wat warmer wordt, in elk geval na de IJsheiligen, kunnen de vruchtgroenten zoals tomaten en aubergines worden uitgeplant. Dit jaar doe ik een experiment in de kas. Omdat daar jaar na jaar tomaten staan ververste ik regelmatig de grond in de kas. Dat is arbeidsintensief. Daarom zal ik dit jaar alle kastomaten in een grote plastic potten planten. Dat scheelt veel graafwerk in het voorjaar. In mei mogen ook de sperziebonen geplant worden, maar wees daar niet te vroeg mee, ze hebben een hekel aan koude.
Siertuin
Vaste planten scheuren kan al vanaf het vroege voorjaar. Voor siergrassen is dat te vroeg. Nu in mei ook de siergrassen goed uitlopen kunnen we pollen die te groot geworden zijn ook splitsen en bijvoorbeeld aan iemand cadeau doen. Clematissen beginnen nu ook goed te groeien, maar soms hebben ze wat hulp nodig om de juiste steun te vinden. Help ze indien nodig een handje om de weg naar boven te vinden en bindt ze voorzichtig en losjes met wat touw vast. Als het goed is, begint het gras nu ook weer goed te groeien, blijf het wekelijks maaien. Nu de temperaturen wat zullen stijgen is ook het moment aangebroken om kale plekken opnieuw in te zaaien. Pas gezaaide graszaden mogen absoluut niet uitdrogen, houd ze daarom vochtig.
Mei is een geweldige maand in de tuin. Ook al is er nu veel te doen, neem af en toe even afstand om te genieten van alles wat de natuur ons brengt. Tot de langste dag is het hard werken, maar daarna kunnen de teugels wat losser. Wie nu een extra stapje zet, heeft daar de rest van het tuinjaar heel veel profijt van.
robbertlauret.wordpress.com 