Het is een zomer zoals vroeger. In mijn herinnering was het vaak matig weer in juli en augustus. Echter, zodra de schoolboeken weer open gingen schenen er zeven zonnen aan de hemel. Het is nu alleszins beter te verteren dan vroeger, in mijn middagpauze is een wandeling of een fietstocht naar de moestuin snel gemaakt. Daar zie ik dat niet alleen ik, maar ook de groenten en het fruit zich warmen aan de septemberzon. Ik moet bekennen dat ik in juli grote twijfels had over de tomaten en aubergines. Het bleef koud en regenachtig en hoewel dat ideale omstandigheden zijn voor hostas, mos en slakken believen de Zuiderse vruchtgroenten het graag wat warmer. Gelukkig komt dat nu goed.
Soms denk ik dat Petrus meekijkt in onze tuin. Ik geloof niet, maar als het om het weer gaat onderhoud ik toch een lijntje met boven. Het tweede weekend van september geven we een oogstfeest voor vrienden en familie. We gaan flink oogsten en daarna sluiten we ons twee dagen op in de keuken. Ratatouilles, pasteien, bladerdeeghapjes, hartige taarten, vlees en vis en natuurlijk zelfgemaakt desembrood en roomijs komen op tafel. We houden in onze oogstplanning al een tijdje rekening met het feest, wanneer plukken we welke tomaten zodat ze perfect rijp zijn voor op tafel? Ook houd ik het suikergehalte in de kasdruiven scherp in de gaten door af en toe een druifje te proeven. De Frankenthaler druif wordt voor mij de showstopper van het feest. De trossen rijpen nu af in een linnen zakje zodat insecten en vogels er absoluut niet bij kunnen. Ons balkon en het appartement versieren we met dahlia’s uit de tuin.
Met het oogstfeest vieren we de overvloed uit de tuin, we staan stil bij het harde werk en het plezier wat we eraan beleven. Tegelijkertijd is het een moment in de tuin waarbij we niet kunnen ontkennen dat we het hoogtepunt alweer gepasseerd zijn. De herfst is onderweg. Vroeg in de ochtend is het al te merken, de planten zijn nat en de ruiten van de kas zijn vochtig. Toch is het moesseizoen zeker nog niet ten einde. Op de nog beschikbare ruimte in de tuin zaaien we spinazie en winterpostelein voor een frisgroen blaadje op het bord in de wintermaanden. We koesteren de planten die we in het najaar en de winter opeten. We wieden tussen de prei, we binden de boerenkoolplanten op aan een stokje en we nemen af en toe eens een kijkje tussen de pastinaken en de wortels. Verderop deze maand zullen we ook de pompoenen oogsten. Ze zijn prachtig, maar de kunst zit hem in het goed bewaren. Als ze geoogst zijn leggen we ze in de zonnige kas, zodat de schil goed kan harden, dit verbetert de houdbaarheid. Dit kan natuurlijk ook in een zonnige vensterbank.
In het najaar vind ik het altijd dankbaar wieden. Als de grond nu vrij is van onkruid, zal ze dat waarschijnlijk ook blijven. In ieder geval is de drukte uit het voorjaar verdwenen. Er zijn wel tuinklussen waar we nu mee aan de slag kunnen, maar die hun uitwerking pas volgend jaar hebben. Na het oogsten van de druiventrossen knip ik de planten bij. Een druif is een krachtige groeier en de lange loten kort ik een stuk in, zo kan ik ze later in het jaar makkelijker snoeien. Ook bessenstruiken kunnen gesnoeid worden. Ik dun ze meestal voor de helft uit, zo blijft de plant voldoende nieuwe takken ontwikkelen.
Vorig najaar hebben we veel stekken genomen van houtige gewassen, zoals hortensia’s, druiven, vijgen en zelfs magnolia’s. De meeste planten hebben geworteld. De hele zomer heb ik ze in de schaduwkas gehouden. Hier hebben ze het erg naar hun zin gehad. Het is er wel vochtig en warmer dan buiten, maar zonder de felle zon waardoor de nog tere planten niet zo snel uitdrogen of verbranden. Tegen het eind van deze maand haal ik ze uit hun stekpotje en krijgen ze allemaal een individuele pot. Hierin kunnen ze verder wortelen voordat de winter in aantocht is. Tuinieren is immers vooruitzien. En over vooruitzien gesproken, op internet en ook in het tuincentrum worden de schappen weer gevuld met prachtige bloembollen, planten hoeft nog niet maar inspiratie opdoen kan zeker geen kwaad.
Tuinieren in het najaar is heerlijk, met een warm vest beginnen en als de zon doorbreekt kan er heerlijk in een korte mouw gewerkt worden. Tegen de namiddag kleurt het licht mooi zilver en op de moestuin kan een enkele tuinder de verleiding niet weerstaan om een lekker houtvuur aan te steken. De geur van een tuin in het najaar, in combinatie met vuur roept bij mij herinneringen op aan heerlijke herfstvakanties, met appeltaart en chocolademelk. Normaal hou ik het zomergevoel zo lang mogelijk vast, maar dit jaar verlang ik nu al naar de herfst.
In de moestuin
Oogsten, oogsten en nog eens oogsten. De tuin staat vol met lekkers en dit moeten we allemaal opeten, invriezen of aan vrienden cadeau doen. Neem ook vooral eens een bos bloemen mee naar huis. Om lang van de zomerbloeiers te genieten is regelmatig de oude bloemknoppen verwijderen noodzakelijk. Bessenstruiken kunnen gesnoeid worden en ook druivelaars kunnen wat ingenomen worden. Je hoeft ze nog niet te snoeien volgens de regels van de kunst, maar wat opruimen kan geen kwaad. Zaai op tijd voor de winter komt, zoals spinazie, postelein en diverse slasoorten. Als je fruitbomen nodig hebt is het nu een mooi moment om ze uit te zoeken en te planten. Plant en verplantwerk in het najaar heeft altijd een zeer goede kans van slagen. Een warme bodem en voldoende neerslag zorgen voor een ontspannen aanplant.
In de siertuin
Na de vele regen in de zomer kan het gazon wel wat organische mest gebruiken. Kies voor een mengsel speciaal voor het najaar, met minder stikstof en vooral veel fosfor en kalium. Zo maak je het gazon klaar voor de winter. Om lang van je borders te genieten kan het een goed idee zijn om rommelige planten op te binden of deels terug te knippen. Laat wel voldoende uitgebloeide bloemen over voor vogels. Zorg ervoor dat alle hagen mooi strak staan. Dit geeft een mooi contrast tegen de weelderigheid van deze periode van het jaar. Neem stekken van bijvoorbeeld Penstemons en tedere zomerbloeiers zoals exotische salvia’s, als een soort verzekering voor het volgende jaar.
robbertlauret.wordpress.com 