Augustus – The Plenty becomes Paradise

Het hoogtepunt in de moestuin breekt aan. De kleuren zijn nu het meest intens en het eten groeit letterlijk over de paden en over de heg. De kas barst uit haar voegen en de bamboestokken kunnen het gewicht van de tomaten nauwelijks dragen. Overal waar je loopt zie je vruchten, groenten en bloemen, het past niet meer in de fietstassen.

We zijn twee weken op vakantie geweest en vrienden hebben liefdevol voor de tuin gezorgd. Ik moet eerlijk bekennen dat ik na een week de moestuin altijd enorm mis. Dat gevoel is het sterkst als ik door een buitenlandse supermarkt slenter, dan denk ik altijd aan de tomaten die rijp in de kas hangen en wachten om geplukt te worden.

Voor mij is de tomaat de meesterproef in de tuin. Een gewone huis, tuin en keukentomaat is op zich wel goed te telen, maar oude, smaakvolle rassen eisen toch wel wat toewijding. Dit jaar hebben we vier soorten gezaaid: Coeur de Boeuf, Noir de Crime, Moneymaker en een kerstomaatje. De eerste twee soorten zijn grote smakelijke vleestomaten, mooi om te vullen of om te verwerken in een salade. De Moneymaker is een ideale tomaat voor soep en saus, zeer smaakvol maar een beetje melig. Dit jaar heb ik de Moneymaker zowel binnen als buiten aangeplant. De buitentomaat heeft een harder pelletje en iets meer zuren, complexer van de smaak dan de binnenvariant. Er is weinig lekkerder dan een tomaat uit eigen tuin. Vanzelfsprekend zijn er speciaalzaken met heerlijke tomaten, maar deze zijn ook alleen in de zomer het eten waard. Na twee jaar moestuinieren kom ik tot de conclusie dat een tomaat in de winter echt geen smaak heeft. Iets wat mijn vriendin al jaren wist, maar wat ik (dwars als ik ben) zelf nog wilde ontdekken. Blijkbaar is er nog een groot verschil tussen zonlicht en kunstlicht.

Ook de aubergines zijn rijp. De planten produceren veel smakelijke vruchten. Aubergine aten we nooit veel, maar net als de tomaten zijn aubergines uit eigen tuin veel lekkerder. Ik vermoed dat dat komt omdat ze hier nog in echte grond groeien, geen kunstlicht en geen kunstmest krijgen. De plant mag zijn tijd nemen om te volgroeien. Het blad van de aubergine ziet er wat gebrekkig uit, maar de vruchten zijn talrijk.

Ook buiten de kas gaat alles crescendo, de courgettes produceren veel vruchten en ook de pompoen ziet er veelbelovend uit. Tijdens het tuinieren genieten we af en toe van een handje frambozen, warm van de zon zijn ze eigenlijk het lekkerst. De vruchtjes zijn zo teer dat het vervoeren naar huis bijna zonde is.

Werk van de maand

Moestuin

Ondanks de overdaad nu, is het goed om vooruit te denken. Het is een mooi moment om kolen te zaaien of reeds gezaaide koolplanten uit te zetten. Zo hebben we ook in de winter een mand vol groente uit eigen tuin. We zaaien palmkool en boerenkool. Voor onze vakantie hebben we prei gezet. Van de warmte in de kas maken we dankbaar gebruik door nog een lading verse basilicum en rucola te zaaien.

Siertuin

Augustus is voor mij de maand om de hagen te knippen. Door dit ruim na de langste dag te doen hoef ik in september of oktober niet nogmaals met de schaar langs de haag. Wees in de vijver alert op voldoende zuurstof en houdt waterplanten die te hard groeien in bedwang. Voor een uitbundige bloei is het belangrijk om regelmatig de uitgebloeide bloemen uit zomerbloeiers als dahlia’s, geraniums, cosmos en petunia’s te verwijderen. Verwen potten met zomerbloeiers eenmaal per week met een organische voeding, opgelost in de gieter.

  • Tomaten worden met een touwtje ondersteund
  • Paprika’s rijpen in de zon
  • Nu zaaien voor groente in het najaar en de winter
De kas, met links de tomaten, rechts de aubergines en rechts op de voorgrond de zaaitrays.
Advertisement

Juli

Eind juni kende een paar zeer warme dagen. Ik moest direct denken aan de zomer van vorig jaar, het zal toch niet weer zo heet worden? Gelukkig voor de tuinder begint juli een stuk koeler. Dat betekent minder water geven, geen schaduwnet op de kas en minder temperatuurfluctuatie onder glas. Dit is eigenlijk heel kalm weer voor de tuin en ook wij vinden dit heel erg prettig

De tomaten en komkommers in de kas hebben inmiddels het dak bereikt. Het voelt heel rijk om tussen planten te lopen die groter zijn dan wij, volgeladen met tomaten en komkommers.  We toppen de planten wel, de energie zal dan meer naar de vruchten gaan. De eerste komkommers hebben we geoogst, ze zijn heerlijk, maar we hebben geleerd dat ze liever in een wat beschaduwde kas staan dan in een kas in de volle zon. Door de grote verschillen in dag en nachttemperatuur in de kas met veel zon krijgen de komkommers een rare vorm. De tomaten dragen allemaal vrucht. Hier ben ik in het groeistadium iets te scheutig met plantenvoeding geweest, waardoor een paar vruchten last hadden van donkere plekken aan de onderkant (de Engelsen noemen dit blossom-end rot). Een ziekte die voorkomt bij overbezorgde tuinmannen. Er zit kennelijk een keerzijde aan het te veel vertroetelen van planten. Minder mest geven en de foute tomaten verwijderen, het verschijnsel verdwijnt dan meestal vanzelf.

De aubergines in de kas beginnen nu ook vrucht te dragen. niet alle bloemen veranderen in een vrucht, sommige bloemen vallen op de grond. De bloemen worden met een kwastje bestoven, maar misschien beslist de plant alsnog wat een haalbaar aantal vruchten is. Geheel tegen mijn verwachting in laten de paprikaplanten buiten al vruchten zien, in de kas zijn ze nog in het bloeistadium.

De zomer is tevens het moment voor het zachte fruit. De laatste aardbeien, de eerste frambozen, het smaakt allemaal heerlijk. Als we ’s avonds door de tuin lopen om wat te wieden of water te geven snoepen we af en toe een framboos. Dat is telkens weer een cadeautje. Ze zijn zo lekker dat het bijna zonde is om ze te verwerken in een dessert, puur komen ze het beste tot hun recht.

Verder zijn de courgettes, bietjes, wortelen en koolrabi klaar om geoogst te worden. We hebben in het voorjaar ook tuinbonen gezaaid en de planten hebben inmiddels mooie peulen. We wisten alleen niet wanneer we ze konden oogsten. De duiven wisten dit wel en waren ons voor. Zodra we de sporen zagen hebben we het menu voor die avond omgegooid en boontjes klaargemaakt. Ik gun een duif best een boontje, maar het merendeel moet toch echt mee in de fietstas.

We genieten van de bloemen en snijden regelmatig dahlia’s af voor op de vaas.

Werk van de maand:

Moestuin:

Houdt de planten voldoende vochtig, veel gewassen hebben in het laatste stadium voldoende water nodig om mooi vol te kunnen groeien. Pas op bij tomaten, te veel water kan de vruchten doen barsten. Houdt het onkruid bij, zeker tussen de uien. Uien hebben de neiging om ruimte te geven aan onkruid waardoor de ui zelf klein blijft.

De zomer is nu begonnen, maar het wordt wel stilletjes tijd om over het najaar te denken. Welke kolen gaan we zetten? Doen we dit jaar spruitjes? Zaaien kan vanaf nu. Als je na het zaaien gelijk drie weken op vakantie gaat zou ik wachten met zaaien tot wanneer je weer terugkomt.

Geniet van de oogst, maak er heerlijke gerechten mee en verras vrienden met het lekkers uit je tuin.

Siertuin:

Na de langste dag maakt de ‘haast’ in de tuin ruimte voor meer rust. In de zomer groeien veel planten trager dan in mei en juni. Het grasmaaien zal op een lager pitje kunnen. Misschien zijn de hagen reeds toe aan een scheerbeurt, maar dit kan ook prima in augustus. Voor een lang bloeiseizoen van bijvoorbeeld rozen is het van belang om de dode bloemen tijdig uit te knippen, dit geldt tevens voor vlinderstruiken en vele eenjarigen. Controleer de vijver op overbegroeiing en corrigeer indien nodig. Verder is ons advies om lekker op een loungebank in de tuin plaats te nemen en te genieten van de zomer.

Uit de tuin, zo naar de keuken
Het oog wil ook wat in de moestuin

Juni (eerste helft)

Het afgelopen Hemelvaartsweekend hebben Martha en ik overuren gedraaid in de moestuin. Dit weekend is voor ons het moment om de tuin in rij en gelid te zetten, planten waar we maanden in de kas liefdevol voor gezorgd hebben mogen nu naar buiten. Het zaaien kan even op een lager pitje. Dit is ook het moment om extra van de tuin te genieten, even alles van een afstandje bekijken. Aanvankelijk had ik de hoop om op zondag in de moestuin de krant te lezen, maar dat bleek natuurlijk weer ongelooflijk naïef te zijn.

In de moestuin begint het nu al aardig vol te worden. De dahlia’s, courgettes en cosmossen kunnen worden uitgeplant. Buiten klimmen de boontjes langzaam tegen de hazelaarstokken, de tuinbonen staan in bloei en de worteltjes en bieten genieten van het warme weer. Door het droge weer hebben we niet veel onkruid, dit probeer ik zo te houden door af en toe een drietandje door de tuin te halen.

Voor het eerst hebben we eetbare sla uit de tuin. Het lijkt zo eenvoudig, maar vorig jaar ging het hopeloos mis met onze slakroppen. Onze eerste lading sla hadden we veel te dicht op elkaar gezaaid en niet uitgedund, met snotterige slakroppen tot gevolg. Daarvan geleerd hebbende zaaiden we de volgende slaplantjes verder van elkaar. Het werden aanvankelijk mooie kroppen, maar na het tijdrovende schoonmaken bleken deze slaplanten enorm bitter te zijn. Ze gingen direct op de composthoop. Dit jaar kreeg ik van een collega-tuinder ijsbergslaplantjes. Martha heeft ze geoogst en samen met verse basilicum en bietenblad omgetoverd tot een salade Nicoise. Nu begrijp ik wat mensen zeggen over sla uit eigen tuin, er zit écht smaak aan.

In de kassen groeien de tomaten, paprika’s, aubergines en komkommers tegen klippen en bergen op. Kas 1 ligt in de volle zon en kas 2 in de halfschaduw. In deze laatste kas groeien de planten ook prima, al zie ik daar dat de stengels van de tomatenplanten iets minder dik zijn en dat de vruchtzetting bij de komkommers iets trager gaat dan in kas 1. Toch denk ik dat de schaduw hier in de zomer van pas gaat komen. Kas 1 werd vorig jaar zó warm dat de tomaten stopten met afrijpen, ze werden niet rood maar bleven geel en werden keihard. Ik hoop daar in kas 2 minder last van te hebben. Onder de tomatenplanten staan Tagetes (dat noemden we vroeger Afrikaantjes, maar dat mag ik van de kweker zo niet meer noemen) en basilicum. Beide plantjes houden insecten op afstand van de tomaten. Water geven in een kas is nog een hele kunst. Meestal geven mensen te veel water, maar de grond mag tussendoor best opdrogen. Ik meng vloeibare plantenvoeding door het water bij elke gietbeurt.

Op ons moestuincomplex vinden tuinkeuringen plaats, ten behoeve van een heuse tuinprijs. De prijsuitreiking is eind juni, dus het is de hoogste tijd om de tuin extra mooi te laten zijn. Nog een keer de haag knippen, dahlia’s en eenjarigen in potten en troggen planten en alles netjes opgeruimd achter laten. Laat de tuinkeuring maar langskomen.

Werk van de maand:

Moestuin: Het is nog niet te laat om met een moestuin te beginnen, al zul je nu wel stappen moeten zetten. In het tuincentrum zijn allerlei groenteplanten te koop waar je een hele zomer van kunt eten. Nu zaaien is voor een hele reeks gewassen ook nog mogelijk. In juni kun je bijvoorbeeld stokslabonen zaaien, zaai tevens om de paar weken nieuwe slaplantjes. Ook kun je alvast nadenken over het zaaien van verschillende koolsoorten.

Zorg ervaar dat het zachte fruit zoals bramen en frambozen mooi is opgebonden. Als er vruchten aankomen kunnen ze na een regenbui op de grond gaan hangen waardoor het fruit beschadigt en vies wordt.

Siertuin: Ook hier is het nu prachtig, en om dit spektakel tot september/oktober gaande te houden is het belangrijk om uitgebloeide rozen af te knippen. In de vaste planten border kan het een goed idee zijn om bijvoorbeeld floxen voor de helft in te knippen. Zo spreidt je de bloei tot in het najaar.



  • Tomaten in de kas
  • Dahliastekken
De eerste artisjok
Alles begint klein, een komkommer van twee centimeter in de kas

Mei

De lente gaat van april naar mei in een hogere versnelling. Door de langere dagen en het toegenomen bladoppervlak gaan planten nu echt hard groeien. In de stad worden gevels versierd door prachtige Wisteria’s. De kastanjes maken nu hun kenmerkende roze en witte kaarsen  en uiteindelijk krijgt ook de traagste beukenboom zijn nieuwe bladertooi. Ook in de moestuin is er genoeg te zien. De tulpen staan in volle glorie, de aardbeien bloeien en de composthoop geurt naar heerlijke bosgrond. Maar, er is werk aan de winkel.

In de kas kan ik niet meer lopen. De vloer is bedekt met zaai en stekgoed in kratten, ik breek  bijna een been als ik water wil geven. De tomaten en paprika’s genieten van de warmte. Het blijft me altijd verbazen dat een zaadje binnen een paar maanden een plant van drie meter kan voortbrengen die vervolgens bijna bezwijkt onder het gewicht van de vruchten. Dit jaar hebben we de courgettes later gepland dan vorig jaar. De ervaring leert dat ze al snel uit hun pot groeien, maar dat het dan buiten nog te koud voor ze is. Ook de aubergines doen het goed en het zijn echte warmteliefhebbers, de plantjes dicht bij de deur van de kas lopen iets achter op de planten in het midden van de kas. Ze staan kennelijk niet graag op de tocht. Bij elke watergeefbeurt in de kas mengen we een vloeibare meststof door het gietwater. Op deze manier krijgen we sterke planten die goed bestand zijn tegen ziektes. Dit jaar gebruiken we Terra Grow van Plagron.

De dahlia’s in de kas kunnen bijna naar buiten, maar niet voordat er stekjes van genomen zijn. Met een scherp mesje snijden we jonge scheutjes zo dicht mogelijk bij de knol af. Deze planten we in een lichte potgrond (meestal mengen we potgrond met zaai-en stek grond). Ze wortelen binnen acht weken en blijven de hele zomer in de kas tussen de tomaten staan. Van september tot november gaan ze even naar buiten om af te harden en een knolletje te vormen, maar voor de eerste nachtvorst gaan ze weer veilig naar binnen.

In de tuin zijn nu twee zaken van belang: wieden en zaaien. Met groeizaam weer staat de tuin in no-time groen van het onkruid. De meeste onkruiden wieden we met de hand, voor heermoes en akkerwinde pak ik een kwastje met round-up en mcpa en stip ik ze aan. Dat is niet biologisch, maar met een voltijds baan en een grote moestuin moeten er keuzes gemaakt worden. Wortelen en bietjes zijn gezaaid en de uien en sjalotten lopen al mooi uit. Dit jaar experimenteren we met ‘interval’ zaaien. We zaaien niet alles in één keer, maar met tussenpozen van 3 weken, om hopelijk de oogst ook te spreiden. Ook de bloemen, zoals de Cosmossen en Zinnia’s laten hun eerste echte blad zien.

Voor zacht fruit zoals bramen en frambozen is het nu het moment om de ondersteuning te controleren en de jonge uitlopers netjes vast te maken. Ook kasdruiven kunnen nu uitgedund worden om verder te gaan met minder, maar sterkere takken.

De gazonliefhebbers hebben al heel wat maairondes in hun logboek kunnen noteren. Het is nu tijd om zaken bij te sturen. Waarschijnlijk is het gazon toe aan een tweede bemesting. Zorg voor een sterk en dicht gazon voor het zomer is en je zult minder last hebben van eventuele zomerdroogte. Onkruiden hebben in een dichte grasmat ook minder kans. Indien er grote wortelonkruiden in het gras zitten kun je deze het best met de hand verwijderen, (paardenbloem, weegbree). De temperaturen zijn nu voldoende om kale plekken succesvol bij te zaaien. Voor een mooi resultaat en geslaagde kieming is het goed om de kale plek eerst los te werken met een hark. Vervolgens zaaien en aandrukken met de voeten of een walsje. Tot slot het vers gezaaide gras  afstrooien met een laagje compost of potgrond.  Als het zaaigoed eenmaal nat geweest is, door bijvoorbeeld een regenbui, dan mag het absoluut niet uitdrogen.  De jonge grasplant heeft nog geen reserves en slechts energie voor 1 geslaagde ontkieming. Het nieuw gezaaide gras pas maaien vanaf een centimeter of 7.

Op en top lente
De sjalotten, uien en knoflook staan in een verhoogd bed. Zo staan ze in geval van veel regen nooit lang met natte voeten.
Geen ruimte meer om te lopen in de kas. Links staan de dahlia’s, rechts de tomaten en op het pad dragon, basilicum, gestekte dahlia’s en hulstplantjes.

    April

    De eerste keer in T-shirt in de tuin werken en in de pauze geen vest nodig hebben is voor mij het teken dat het voorjaar is begonnen. Het is geen goede april als er niet een paar dagen met heerlijk lenteweer genoten kunnen worden. Dit heerlijke weer kan worden afgewisseld met heftige hagelbuien en nachtvorst, dat is geen klimaatverandering, dat is april

    Alles staat nu in het teken van groei. De maand begint veelal met bruine aarde en het gazon nog een slaperig wintergroen. Aan het einde van de maand is overal nieuw blad te zien en het gras groeit dat het kraakt. Het mooie van april is dat ondanks de overdaad aan groei er nog veel meer te wachten staat in de rest van het seizoen.

    Wat te doen in de tuin:

    Na het snoeien, spitten, mulchen en verticuteren van vorige maand zien we nu de resultaten van onze arbeid in de tuin. de planten lopen uit en het gazon is begonnen aan de jaarlijkse groeispurt. we kunnen de maaier starten, want tot de eerste hittegolf zal het gazon elke week een knipbeurt nodig hebben. Ergens in april zou ik ook de graskanten mooi afsteken, de borders zijn nog bescheiden in hoogte en de planten hangen niet over het gras. De strakke graskanten zullen dus extra in het oog springen. Voor wie het nog niet gedaan heeft, dit is het moment om vaste planten te scheuren en de border te verjongen. Geef stekjes van mooie (en niet woekerende!) planten aan vrienden en kennissen.

    Voor de moestuiniers die net als ik vorige maand de tomaten, aubergines, komkommers en paprika’s gezaaid hebben, is nu het moment aangebroken om de zaailingen te verplanten in individuele potjes. Bij ons staan deze jonge plantjes in de vensterbank in een rekje van IKEA, VACHSER genaamd. Bovenin zitten ledlampen die daglicht nabootsen. Het werkt echt, want als we de lampen een dag vergeten in te schakelen (ochtendstress) dan groeien de planten richting het raam in plaats van richting de lampen. Als u nog niet gezaaid heeft, dan kan dat nog gedurende heel de maand april.

    De dahlia’s heb ik uit de kelder gehaald en opgepot in nieuwe compost. Ik zet vervolgens de dahlia’s in de kas om er lekker de groei in te krijgen. Een deel van de eerste scheuten knip ik af om nieuwe planten te stekken, hoe dat in z’n werk laat ik volgende maand zien.

    Voor de gelukkigen met een vijver is april de maand om daar ook orde op zaken te stellen. Een waterlelie die te groot geworden is, mag nu worden ‘opgevist’ en gescheurd. Filters mogen worden doorgespoeld, uiteraard zonder gebruik te maken van zeep. De vissen en andere dieren reageren op het warmere weer en zullen honger krijgen, het voeren kan beginnen.

    Als het goed is krijgt u ook veel bezoek van vogels in de tuin, op zoek naar een plaatsje voor een nest. Zorg voor voldoende nestmogelijkheden. De website van de Vogelbescherming staat vol met nuttige tips. Zorg voor voldoende struiken en voedsel in de tuin en hang de nestkastjes niet te dicht bij het huis. Ieder z’n privacy zal ik maar zeggen.

    April is een drukke maand in de tuin, maar raak er niet gestresst van. Als u in de winter zaken niet gedaan heeft kunt u ze alsnog doen, of stel ze uit tot volgend jaar. Vergeet ook niet om af en toe gewoon te genieten van de tuin, het voorjaar vliegt voorbij

    Het gazon kleurt langzaam groen
    Dahlia’s in de kas
    De eerste jonge uitloper van een dahlia

    Februari (tweede helft)

    16 februari en 16 graden celsius. Het is ongekend zacht voor de tijd van het jaar. Dit weer had ik twee weken geleden nog voor onmogelijk gehouden, maar ineens is de temperatuur gestegen tot lente-waarden. De vogels zingen, de rabarber loopt uit en in de kas kan ik lekker in een t-shirt de trays en potten afwassen. Ondanks het naderende carnaval is het gezellig druk in de moestuin.

    Moestuin

    Er stond nog een grote winterklus op ons lijstje. We hebben een groot verhoogd aspergebed in de moestuin (ongeveer 2 bij 7 meter). Dit bed was al aanwezig toen wij de tuin overnamen van de vorige tuinier. Medetuiniers deden ons voor hoe we onze asperges moesten oogsten, met twee vingers een geultje graven en dan diep steken. We kookten ze en dienden ze op met ham, ei en krieltjes. Gelukkig hadden we geen vrienden uitgenodigd, na twee happen staken we namelijk allebei onze tong uit. Bitter en houterig. De wortelstokken waren al veel te oud. Navraag bij de buren leerde dat de asperges al zeker 20 jaar op dezelfde plek stonden. Professionele telers houden 12 jaar als maximum aan. Enigszins gefrustreerd hebben we de asperges laten doorschieten. In het volgende voorjaar (nu dus) zouden we het bed wel afgraven en van nieuwe teelaarde voorzien. Gisteren was het zover, enkel in t-shirt heb ik het zandbed van dertig centimeter afgegraven en vervangen voor goede grond. Het “nieuwe” verhoogde bed is ideaal voor kruiden, wortelgroenten en voor gewassen die niet goed tegen natte voeten kunnen, zoals uien en knoflook.

    De tweede helft van februari is voor mij het moment om de tuin klaar te maken voor het voorjaar. Mits het weer het toelaat natuurlijk. Het onkruid dat de winter overleefd heeft verwijder ik nu. De composthoop is helemaal verteerd en de tuin kan een dikke laag compost nu goed gebruiken. Als goudzoekers zeven we het zwarte goud boven de kruiwagen. De geur doet denken aan humusrijke bosgrond. De peer wordt nu ook gesnoeid. Vorig jaar groeide de boom krom van de vruchten, maar tegen de tijd dat ze rijp waren lagen ze op de grond of hadden de wespen zich er mee gevoed. Dat was mijn straf. Ik liep namelijk maanden te pochen over mijn snoeikunsten en dat ik weleens even zou laten zien hoe je een kruiwagen vol met peren kreeg. Hoogmoed komt voor de val (van de peren).

    Dit jaar zal ik met meer bescheidenheid onze perenboom benaderen, in de hoop dit najaar toch echt een perentaart van eigen peren te kunnen bakken. Frambozen en bramen heb ik ook gesnoeid. Wellicht wat aan de vroege kant, maar met de lente in m’n hoofd kan ik de snoeischaar moeilijk wegleggen. Als u een Wisteria (blauwe regen) heeft is dit het moment om ze te snoeien. Wel wacht ik nog even met zaaien, tot maart.

    Gras

    We kunnen met het gras aan de slag. Het ideale moment om een gazon voor de eerste keer te bemesten is bij een temperatuursom van 300 graden. Dat wil zeggen: de som van de gemiddelde dagtemperaturen vanaf 1 januari, ijsdagen tellen mee als 0. Met een paar dagen van 15 graden gaat het snel, maar we zijn er nog niet. Wel kunnen we nu alvast mosdoder op het gras strooien. Als we over een week of drie gaan verticuteren is het meeste mos dood en dat werkt efficiënt.

    Het is nu nog te vroeg om te verticuteren, bemesten en doorzaaien. Link met ons op facebook of instagram en u krijgt een seintje wanneer het moment daar is.

    Vijver

    Als u een net over de vijver heeft gespannen om het blad op te vangen, kunt u dit nu verwijderen. Laat de vijver verder nog met rust, de watertemperatuur is te laag en de veelal koudbloedige dieren zijn nog in hun wintermodus. Het ziet er gezellig uit, maar weersta de behoefte om de fontein of beekloop al te starten. Zo voorkomt u dat u het relatief warme water van de bodem weg pompt.

    Klussen voor nu

    Snoeien van fruitbomen en wisteria, winterklussen die nog niet gedaan zijn zoals bestraten of een nieuwe schutting plaatsen. De kas kan gezeemd worden en potjes en bakjes mogen afgewassen worden. Zo voorkom je ziektes in het nieuwe plantgoed. Het is tevens het moment om het geraadschap na te lopen of weg te brengen voor onderhoud.

    Mijn favoriete bloem in deze periode is de helleborus. Voor een extra fraai resultaat knipt u nu het oude blad weg. De plant oogt frisser en de nieuwe bloemen komen veel mooier uit. De oude bladeren bevatten vaak lelijke plekken en als het waait kunnen ze de bloemen beschadigen.

    Helleborus Orientalis waarbij het oude blad is weggeknipt

    Februari (eerste helft)

    Februari is voor veel tuiniers een moeilijke maand. Het is al een hele tijd winter en het voorjaar lijkt nog een eind weg. Stiekem hoop ik dat het voorjaar vroeg begint en dat de Russische beer van vorig jaar gewoon in Moskou blijft. Er zijn signalen in de tuin dat het voorjaar onderweg is. Helleborussen, katjes, krokusjes en sneeuwklokjes laten zich niet kennen door een laagje sneeuw of snijdend koude wind. Als zij het voorjaar kunnen voelen, dan kunnen wij het ook.

    De eerste zaterdag in februari ben ik op bedevaart gegaan. Niet naar Lourdes of Santiago, maar naar Dordrecht. Achterin de winkelstraat zit daar de Seedsaver der Lage Landen, Vreeken’s Zaden. Na jaren vertrouwd te hebben op de postorder besloot ik mezelf dit jaar op een bezoek aan de winkel te trakteren. Het was smullen, de zaden uitgestald op houten rekken, netjes op productcategorie en anders op alfabet, voorzien van smeuïge informatie op de achterkant van het zakje. In de binnentuin staan onder andere citrusbomen, bessenstruiken en rabarber te wachten op een nieuw plekje in de zon. Aan de overige artikelen kun je zien dat de zaakvoerder verstand heeft van tuinieren en oog heeft voor kwaliteit. Degelijke zaaibakken, uitstekende snoeischaren en mooie houten labels om potten en planten van naam te voorzien.

    Bij het uitzoeken van groenten laten we ons graag door kookboeken inspireren. Zo staat er in een kookboek met uitsluitend groente een groentetaart met gegrilde courgettebloemen. Voor dit recept planten we extra courgettes, want een geplukte bloem betekent dat daar geen vrucht meer aankomt en voor een geslaagde taart hebben we al snel 6-8 bloemen nodig. In datzelfde boek staat een gerecht van rabarber met dragon. Rabarber is goed verkrijgbaar, maar mijn vriendin en ik hebben twee jaar gezocht naar Franse dragon. Vorige jaar hebben we zelf dragon gezaaid. Het werden grote sterke planten, maar toen we gingen oogsten en proeven ontbrak de anijsachtige smaak volledig. We hadden geen Franse, maar Russische dragon gezaaid. Toen we de zoektocht naar Franse dragon bijna gestaakt hadden, bleek deze plant te groeien in de moestuin van Martha’s ouders. De stekjes staan nu in de kas en de eerste nieuwe loten ontspruiten al. Dat wordt, als alles goed gaat,  zelfgemaakte bearnaisesaus deze zomer.

    Voor het tomatenrek in Dordrecht werd ik hebberig. Schitterende sappige donkerrode tomaten riepen om gekocht en gezaaid te worden. Ik beken schuld, ik heb er te veel gekocht. Waar ik nog meer te veel van heb gekocht: courgettes, bietjes, cosmos, vingerhoedskruid, salvia’s, kolen, prei en allerhande kruiden. Ik berg ze nog even op in de kelder, over vier weken beginnen we met zaaien.

    Klussen in de tuin

    Februari is het moment om de tuin op orde te maken voor het komende jaar. De plantbedden netjes, de kas opgeruimd en gezeemd en het gereedschap geslepen.  Het voelt als het treffen van de voorbereidingen voor een groot feest. Alles en iedereen in rij en gelid voor de gasten (groenteplanten) arriveren.

    Controleer nu het nog kan het ondersteunende materiaal. Alles waar planten langs klimmen kan nu nog vervangen of gerepareerd worden, als de  bramen eenmaal zijn uitlopers heeft gevormd is het heel lastig om dit zonder schade aan de plant te herstellen. Als u fruitbomen heeft is dit een mooi moment om deze te snoeien. Het overige snoeiwerk spaar ik op tot maart.

    Januari

    Het nieuwe jaar is drie dagen oud. Normaal wacht ik altijd tot maart voordat ik voorzichtig weer eens contact maak met de tuin. Ik vind het fijn om lang door te werken, tot ver in november of begin december, maar zodra het nieuwe jaar begonnen is laat ik mijn gezicht een tijdje niet zien. Ik vond deze tijd de tuin voor egeltjes en vogels die in alle rust aan het overwinteren waren. Tot nu, want het belooft een druk tuinjaar te worden.

    Net voor de kerstvakantie van start ging werd ik op m’n werk gebeld door een echtpaar dat op zoek was naar een tuinman voor het onderhoud van hun tuin. Ik twijfelde, want ik heb al een moestuin, maar een moestuin is niet hetzelfde als een prive-tuin. Mijn vriendin en ik dachten dat een moestuin ons een stukje land zou geven waarop we ons konden terugtrekken uit het centrum van de stad. Dat klopt ook, maar op 1 aspect hadden we ons verkeken. Een moestuin is een sociaal gebeuren, vriendelijke mensen maken een praatje aan de heg, of geven gevraagd en ongevraagd advies. Omdat de haag niet hoger dan een meter mag zijn, kan ik me daar niet achter verstoppen als ik even alleen met mijn courgettes wil zijn.

    Ergens bleef het verlangen bestaan om voor een langere periode verbonden te zijn aan een grote tuin, en die wens is net voor de jaarwisseling in vervulling gegaan. Vanaf het voorjaar zal ik berichten uit de moestuin, alsook uit de privétuin net buiten ‘s-Hertogenbosch.